Kreditdagi avtomobilni sotish mumkin. Ha, bu oddiy avtomobilni sotishdan ozgina qiyinroq, chunki avtomobil garovda turadi, lekin hamma qoidalar asosida amalga oshirilsa, buning iloji bor.
Ko‘pincha kreditdagi avtomobilni daromad o‘zgarganida, mashinani yangilashni istashganida yoki to‘lovlarni kamaytirish uchun sotishadi. Eng muhimi — buni yashirincha qilmaslik kerak. Kredit shartlarini buzsangiz, kredit tarixingiz ham, ba’zida hamyoningiz ham zarar ko‘radi.
Sotishdan oldin nimalarni bilish kerak
Kreditdagi avtomobil siznikidir, lekin u bankning garovida qoladi. Agar to‘lovlar bilan muammo yuzaga kelsa, bank birinchi navbatda pulni olishi mumkin, shuning uchun avtomobilni bank roziligi bilan rasmiylashtirmasdan sotish mumkin emas.
Kreditdagi avtomobilni qanday sotishni hal qilishdan oldin, aniq qarz summasini bilib oling, bozor narxini tekshiring va kredit shartnomasini qayta o‘qing. Ko‘pincha shartnomada bankning roziligisiz sotish taqiqlanganligi yozilgan bo‘ladi. Ba’zi hollarda, kreditni avval to‘liq yopib, keyin avtomobilni garovdan chiqarib, sotish osonroq bo‘ladi. Boshqa hollarda esa, kelishuvni darhol bank orqali amalga oshirib, majburiyatlarni xaridorga o‘tkazish qulayroq.
Sotishning asosiy usullari
Kreditdagi avtomobilni sotishning uch asosiy varianti bor.
Birinchi usul — xaridor kreditni to‘liq yopishga yordam beradi. Xaridor bilan birga bankka borasiz, u qarzni to‘laydi, bank kreditni yopadi, garovni bekor qiladi va TVPni qaytaradi. Keyin, odatiy oldi-sotdi shartnomasini imzolaysiz va avtomobilni xaridorning nomiga rasmiylashtirasiz.
Ikkinchi usul — bank orqali yangi kredit bilan sotish. Mashinaning yangi egasi kredit oladi va shu pul bilan sizning qarzingizni to‘laydi. Qarzni yopganingizdan keyin, ortiqcha summa qolsa, uni sizga o‘tkazishadi. Avtomobil garovda qoladi, lekin yangi shartnoma bilan yangi egasining nomiga o‘tadi.
Uchinchi usul — garovni saqlab qolgan holda qarzni xaridorning nomiga o‘tkazish. Bank xaridorning daromadi, ishi va kredit tarixini tekshiradi. Agar hammasi ma’qul bo‘lsa, kreditni uning nomiga o‘tkazadi, avtomobil esa garovda qoladi.
Ushbu hamma variantlarda bank kelishuvda qatnashadi. Kalit va TVPni ishonch asosida berish avtomobil boshqasida, lekin kredit va muammolar sizning bo‘yningizda qolib ketishi bilan tugashi mumkin.
Kelishish vaqtida nimalarga e’tibor berish kerak
Xaridorning: «Men avtomobil va TVPni olaman, sizga pulning bir qismini beraman, kreditni keyin o‘zim yopaman» deyishi — eng xavfli sxema. Qog‘ozda qarz sizning nomingizda qoladi. Agar xaridor qarzni to‘lamasa, bank uni sizdan undiradi.
Kredit to‘liq yopilmagan yoki bank orqali yangi shartnoma tuzilmagunicha TVP va avtomobilni hech kimga bermang. To‘lovlarni bank orqali yoki oldindan kelishilgan va bank qabul qilgan usulda amalga oshirish xavfsizroq.
Kredit yopilgach, bankdan kredit yopilganligi va garov bekor qilinganligi haqidagi ma’lumotnoma oling. Bu hujjatlar kreditdagi avtomobil «toza» ekanini tasdiqlaydi. Qarzning to‘liq summasini aniq sana bo‘yicha so‘rang. Chunki ilovadagi raqamlar foizlar hisobiga farq qilishi mumkin.
Qanday xavfni kamaytirish va tezroq sotish mumkin
Kreditdagi avtomobilni qo‘shimcha savollar va muammolarsiz sotish uchun oldindan quyidagi hujjatlar va ma’lumotlarni tayyorlang: pasport, TVP (agar sizda bo‘lsa), kredit shartnomasi, qarz qoldig‘i haqidagi ma’lumotnoma, mashinaning sug‘urtasi va texnik holati ma’lumotlari. Xaridor hamma narsani ko‘rsa, sziga bo‘lgan ishonchi oshadi.
Avtomobil narxini real baholang. Agar kreditdagi avtomobil garovsiz avtomobillarga nisbatan qimmatroq bo‘lsa, ko‘pchilik osonroq kelishuv usulini tanlaydi. Mashinaning chiqqan yili, yurgan masofasi va holatini inobatga olgan holda adolatli narx tezroq sotishga yordam beradi.
Agar sotuv jarayoni bilan o‘zingiz shug‘ullanishni xohlamasangiz, kreditdagi avtomobillarni sotib beradigan xizmatlar yoki avtomobil maydonchalariga murojaat qilishingiz mumkin. Ular bank bilan qilinadigan hisob-kitob jarayonini tashkillashtiradi va xavfsiz to‘lovni ta’minlaydi, lekin buning uchun komissiya oladi.
Xavfsiz yechim
Kreditdagi avtomobilni tinch va zarar ko‘rmasdan sotish mumkin. Muhimi, bank har bir qadamdan xabardor bo‘lishi va barcha muhim kelishuvlar hujjatlashtirilgan bo‘lishi kerak.
Naqd pul bilan «keyin hammasini yopaman» kabi shubhali sxemalarga rozi bo‘lmang. Hammasini rasmiy, bank orqali va hujjatlar bilan qiling.
Kredit yopilgach yoki xaridorning nomiga rasmiylashtirilgach, ham avtomobilni sotasiz, ham qarzingizdan qutulasiz, ham moliyaviy obro‘yingizni saqlab qolasiz. Keyinchalik o‘zingizga qulay variantni tanlaysiz: boshqa mashina olasiz, yoki o‘zingizga tanaffus olasiz.
AVO ilovasini yuklab oling
Barcha bank xizmatlari va operatsiyalari 24/7 sizning smartfoningizda
