Iqtisodiyot beqaror bo‘lganda eng muhim vazifa — qo‘lingizdagi jamg‘armalarni saqlab qolish. Valyuta omonati pulingizni qadrsizlanishdan himoya qilishga yordam beradi. Pul milliy valyutada emas, balki xorijiy valyutada saqlanadi. Bu esa inflyatsiya va valyuta kursi tebranishlariga bog‘liqlikni kamaytiradi.
Agar milliy valyutadagi omonatlar bo‘yicha daromad inflyatsiyadan past bo‘lsa, valyutadagi omonat pulingizning real qiymatini yaxshiroq saqlab qoladi.
Valyuta omonati nima?
Valyuta omonati — bu xorijiy valyutada, odatda AQSh dollari yoki yevroda ochiladigan depozit. Uni bir necha oydan tortib bir necha yilgacha bo‘lgan muddatga ochish mumkin.
Shartlar ham banklarga qarab farq qiladi: ayrim joylarda omonatni to‘ldirish mumkin, boshqalarida esa yo‘q; ba’zi banklarda faqat omonatni to‘liq yopish sharti bilan pul yechish mumkin.
Valyuta omonatlaridan odatda milliy valyutadagi omonatlarga qaraganda kamroq foyda keladi. Asosiy maqsad — katta daromad olish emas, balki kapitalni saqlab qolish va qadrsizlanishdan himoyalash.
Pulni valyutada saqlashning afzalliklari
Pulning bir qismini valyutada saqlash moliyaviy xatarlarni kamaytiradi.
Birinchidan, inflyatsiyadan himoya qiladi. Milliy valyuta qadrsizlanganida, dollar yoki yevrodagi summa o‘z qiymatini yaxshiroq saqlaydi.
Ikkinchidan, nisbiy barqarorlikni ta’minlaydi. Yirik jahon valyutalari uzoq muddatda mahalliy valyutaga nisbatan kamroq o‘zgaradi.
Uchinchidan, xorijdagi xarajatlar uchun qulaylik yaratadi. Agar sayohatga chiqish, o‘qishga kirish yoki davolanishni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, oldindan kerakli valyutada pul yig‘ish osonroq bo‘ladi.
Bundan tashqari, valyuta omonati xatarlarni kamaytiradi: pulning bir qismi milliy valyutada, bir qismi esa xorijiy valyutada yig‘iladi. Shunda bitta iqtisodiy holatga bog‘lanib qolmaysiz.
Valyuta omonatini ochishda nimalarga e’tibor berish kerak?
Valyuta omonatini ochishdan oldin shartlarni diqqat bilan o‘rganib chiqing.
Birinchi, bankning ishonchliligini baholang: litsenziyasi, obro‘si, qancha vaqtdan beri ishlayotganiga qarang. Valyuta omonatingiz omonat sug‘urtasi tizimiga kiritilganini aniqlang.
Keyin — foydalanish rejimi. Omonatni to‘ldirish mumkinmi, uni yopmasdan pulning bir qismini yechish imkoni bormi, hisobda kamida qancha qolishi kerakligini bilib oling. Bu asta-sekin pul yig‘ib, lekin pul yechish kerak bo‘ladigan vaqtlar ham bo‘lib turadigan holatlarda muhim.
Valyuta kursiga ham qarang. Omonat ochish va yopishda bank qaysi kursda hisob-kitob qiladi? Sotib olish va sotish kursi o‘rtasidagi farq yakuniy natijaga ta’sir qiladi.
Foiz stavkasini ham solishtiring, lekin faqat unga qarab qolmang. Valyuta omonati ko‘proq xavfsizlik uchun yaratilgan vosita. Foizlar qachon va qanday to‘lanishini bankdan batafsil tushuntirib berishini so‘rang.
Soliq masalasini ham e’tibordan chetda qoldirmang: valyuta omonatidan olingan daromad soliqqa tortiladimi, pul ayirboshlovida nimalar bo‘ladi?
Uzoq muddatli jamg‘arma strategiyasini qanday tanlash kerak?
Valyuta omonatiga umumiy moliyaviy rejaning bir qismi sifatida qaragan yaxshi. Bor pulni faqat xorijiy valyutaga o‘tkazish ham unchalik yaxshi fikr emas.
Odatda pulni taqsimlagan yaxshi. Bir qismini kundalik xarajatlar va xavfsizlik zaxirasi sifatida milliy valyutada, yana bir qismini inflyatsiya va valyuta xatarlaridan himoya sifatida valyuta omonatida saqlang. Agar o‘zingizni tayyor his qilsangiz, pulning yana bir qismini biroz xavfliroq, lekin daromadli yo‘nalishga tikishingiz mumkin.
Jamg‘armalar tuzilmasini vaqti-vaqti bilan qayta ko‘rib chiqing. Valyuta kursi, inflyatsiya darajasi va shaxsiy maqsadlaringizni ham kuzatib boring. Rejalaringiz o‘zgarsa, valyuta ulushi ham o‘zgarishi mumkin.
Makroiqtisodiy yangiliklar va Markaziy bank signaliga e’tibor qaratish qarorlaringizni hissiyot emas, faktlar asosida qabul qilishga yordam beradi.
Moliyaviy barqarorlik ongli tanlovdan boshlanadi
Valyuta omonati — pulini inflyatsiyadan himoya qilishni istaganlar uchun sodda va ishonchli vosita. U tez boyib ketishni va’da qilmaydi, lekin beqaror davrlarni ancha xotirjam o‘tkazishda yordam beradi.
Valyuta omonatining maqsadini, afzalliklari va xatarlarini tushunganingizda, u pulni ongli boshqarish tizimining bir bo‘lagi bo‘lib qoladi. Shartlarni solishtirasiz, savollar berasiz, valyutada qancha pul saqlashni oldindan rejalashtirasiz.
Moliyaviy barqarorlik shu tarzda shakllanadi: qarorlaringizni nazorat qilasiz va yanada mustahkam kelajak uchun poydevor yaratasiz.
AVO ilovasini yuklab oling
Barcha bank xizmatlari va operatsiyalari 24/7 sizning smartfoningizda
