Kredit karta — bu qulay moliyaviy vosita, biroq to‘lovlar nazoratdan chiqib ketsa, muammolarga duch kelish mumkin. Bir oy maoshgacha mablag‘ yetishmadi, keyingi oy kutilmagan xarajatlarni qoplashga to‘g‘ri keldi. Natijada qarz miqdori kattalashdi, foizlar yig‘ildi, jarimalar qo‘shildi va oxir-oqibat bu vaziyatdan chiqish ancha qiyinlashdi.
Kredit karta qarzidan butunlay qutulish mumkinmi? Ha, lekin barchaga ham bunday imkoniyat berilmaydi. Qaysi vaziyatda bank qarzni bekor qilishi mumkin, bu qanday qonunlar bilan tartibga solinadi va agar to‘lov qilishning imkoni bo‘lmasa, qarz yukini qanday yengillashtirish mumkin — bularni ko‘rib chiqamiz.
Qachon kredit karta qarzi bekor qilinishi mumkin?
Kredit qarzini to‘liq bekor qilish mumkin bo‘lgan uchta asosiy holat mavjud:
- Bankrotlik. Agar qarzdor o‘z majburiyatlarini bajara olmasa va uning sotiladigan mol-mulki bo‘lmasa, sud uni bankrot deb tan olishi mumkin. Biroq bu kredit tarixiga jiddiy zarar yetkazadi — kelgusi yillarda yangi kredit olish deyarli imkonsiz bo‘ladi.
- Da’vo muddati tugashi. O‘zbekistonda kredit qarzlari bo‘yicha da’vo muddati — 3 yil. Agar bank ushbu muddat ichida sudga murojaat qilmasa, u rasmiy ravishda qarzni undira olmaydi. Biroq muhim jihat bor: agar shu vaqt ichida hech bo‘lmaganda bitta to‘lov amalga oshirilsa, da’vo muddati qaytadan hisoblanadi.
- Bank bilan kelishuv. Ba’zan banklar mijozlarning moliyaviy ahvolini inobatga olib, ularga yordam berishga tayyor bo‘ladi. Bu odatda qarzni qayta tuzish (restrukturizatsiya) orqali amalga oshiriladi — bank foiz stavkasini pasaytirishi, to‘lov muddatini uzaytirishi yoki hatto jarimalarni bekor qilishi mumkin.
Kredit karta qarzidan qanday qutulish mumkin?
Agar siz qarzni to‘lashning imkoni yo‘qligini tushunsangiz, imkon qadar tezroq harakat qilishni boshlang. Vaqt o‘tishi bilan qarz miqdori yanada oshadi, shuning uchun quyidagi qadamlarni bajarish tavsiya etiladi:
- Shartnomani diqqat bilan o‘rganing. Unda qarzni qayta tuzish (restrukturizatsiya) bo‘yicha band bor-yo‘qligini tekshiring.
- Yurist bilan maslahat qiling. Agar qarz miqdori katta bo‘lsa, mutaxassis bilan maslahatlashish foydali bo‘ladi. U sizning imkoniyatlaringizni baholab, kerakli hujjatlarni tayyorlashga yordam beradi.
- Bank bilan bog‘laning. Moliyaviy muammolar haqida bankka imkon qadar ertaroq xabar berish muhim. Bu sizga foiz stavkasini kamaytirish, to‘lov muddatini uzaytirish yoki jarimalarni bekor qilish bo‘yicha kelishib olish imkoniyatini beradi.
- Bankrotlikni ko‘rib chiqing. Agar qarz juda katta bo‘lsa va uni to‘lash mutlaqo imkonsiz bo‘lsa, bankrotlik e’lon qilish mumkin. Biroq bu eng so‘nggi chora sifatida ko‘rib chiqilishi kerak, chunki u kredit tarixiga jiddiy zarar yetkazadi.
Agar qarzni bekor qilishning imkoni bo‘lmasa, nima qilish kerak?
Agar bank qarzni bekor qilishga rozi bo‘lmasa, qarz yukini kamaytirishning boshqa usullarini ko‘rib chiqish mumkin:
- Qarzni qayta tuzish. Bu usul to‘lov muddatini uzaytirish va oylik to‘lov miqdorini kamaytirish orqali kechikishlarning oldini olishga yordam beradi.
- Qisman to‘lov. Hatto kichik miqdordagi to‘lovlar ham jarimalarni oldini olish va foizlarning oshib ketmasligiga yordam beradi.
- Qo‘shimcha daromad topish. Vaqtinchalik qo‘shimcha ish topish, frilans bilan shug‘ullanish yoki ortiqcha buyumlarni sotish orqali qo‘shimcha mablag‘ topish mumkin.
Qo‘shimcha xarajatlarsiz moliyaviy tanaffus!
AVO platinum kartasi bilan to‘lov qiling va 45 kungacha foizsiz muddatdan foydalaning
Xulosa
O‘zbekistonda kredit karta qarzini to‘liq bekor qilish faqat ayrim hollarda — bankrotlik, da’vo muddati tugashi yoki bank bilan kelishuv asosida amalga oshirilishi mumkin. Agar bunday imkoniyat bo‘lmasa, vaziyatni cho‘zmaslik kerak: qarzni qayta tuzish (restrukturizatsiya) bo‘yicha bank bilan kelishish, qisman to‘lovlarni amalga oshirish yoki qo‘shimcha daromad manbalarini topish tavsiya etiladi. Eng muhimi — muammodan qochmaslik, chunki vaqt o‘tishi bilan qarz miqdori yanada oshib borishi mumkin.
