Iste’mol yoki ipoteka kreditlari haqida gap ketganda moliyaviy majburiyatlarni rejalashtirish katta ahamiyatga ega bo‘ladi. Ko‘pchilik qarzdorlar ortiqcha foiz to‘lamaslik uchun kreditni muddatidan oldin yopishga harakat qiladi. Lekin, ko‘plar muddatidan oldin yopish mumkin bo‘lgan kreditni qanday hisoblash va birinchi nimalarga e’tibor berish kerakligini bilmaydi. Ushbu maqolada, asosiy tamoyillar, hisoblash usullari va amaliy qadamlar haqida gaplashamiz. Ular yordamida qarzingizni yanada oson va tushunarli tarzda yopib borishingiz mumkin bo‘ladi.
Muddatidan oldin to‘lash nima va nima uchun kerak?
Muddatidan oldin to‘lash — bu kredit summasining bir qismini yoki hammasini belgilangan muddatdan oldin qaytarish imkoniyati. Bunday yondashuv ortiqcha xarajatlarni kamaytirishga yordam beradi. Bu foiz stavkalari oshgan paytda yoki moliyaviy holatingiz o‘zgargan taqdirda foydali bo‘ladi.
Hozirda ko‘plab banklar kreditni muddatidan oldin yopishga hech qanday jarima qo‘llamasdan ruxsat berishadi, lekin doimo shartnomani diqqat bilan o‘qish kerak. Bank sizdan oldindan xabar berishni yoki yil davomida bunday operatsiyalar sonini cheklashni so‘rashi mumkin.
Muddatidan oldin yopish mumkin bo‘lgan kredit qanday hisoblanadi?
Agar qo‘shimcha to‘lov qilsangiz, bank kredit to‘lovlar jadvalini qayta hisoblaydi. Odatda ikki variant bor: to‘lov miqdori o‘zgarmagan holda kredit muddati qisqaradi yoki muddat saqlangan holda har oylik to‘lov miqdori kamayadi.
Tanlov maqsadingizga bog‘liq. Agar qarzdan tezroq qutulmoqchi bo‘lsangiz — muddatni qisqartirish usuli afzal, agar har oylik yukni kamaytirish muhimroq bo‘lsa — to‘lov miqdorini kamaytirish qulay.
Muddatidan oldin to‘lash bo‘yicha hisob-kitoblar quyidagi ma’lumotlarga asoslanadi: asosiy qarz qoldig‘i, foiz stavkasi, qolgan to‘lovlar soni, to‘lov kuni va miqdori. Shu parametrlar asosida yangi ortiqcha to‘lov miqdori va yangilangan jadvalni hisoblash mumkin.
Muddatidan oldin to‘lashning afzalliklari va kamchiliklari
Muddatidan oldin to‘lash bir nechta muhim afzalliklarga ega. Umumiy foiz to‘lovlari kamayadi: qarzni qancha erta yopsangiz, shuncha kam foiz to‘laysiz.
Bu sizga ko‘proq moliyaviy erkinlik beradi. Natijada har oylik to‘lovdan qutulasiz va pulingizni boshqa maqsadlarga ishlatishingiz mumkin. O‘z vaqtida to‘lash kredit tarixingizni ham yaxshilaydi.
Lekin ba’zi xavflar ham bor. Ba’zida past foizli kreditni yopgandan ko‘ra, bo‘sh pulni boshqa foydali narsaga ishlatish, masalan sarmoya kiritish aqlliroq yechim bo‘ladi. Ba’zi kreditlarda birinchi oylar davomida muddatidan oldin to‘lash bo‘yicha cheklovlar yoki komissiyalar bo‘lishi mumkin.
Mobil ilovalardagi avtomatik hisob-kitoblar hamma jihatlarni inobatga olmasligi mumkin, shuning uchun tamoyillarni tushunishga harakat qilib, raqamlarni tekshirib ko‘ring.
Muddatidan oldin to‘lashning foydasini qanday mustaqil hisoblash mumkin?
Muddatidan oldin to‘lash qancha foyda olib kelishini bilish uchun oddiy qadamlardan boshlang.
Avval, qarzingizning hozirgi qoldig‘ini aniqlang — bu ma’lumot shaxsiy kabinetingizda yoki oxirgi to‘lov hujjatida bo‘ladi. Keyin, qancha qo‘shimcha to‘lov qila olishingizni aniqlang.
Keyin, onlayn kalkulyatordan yoki Excel jadvalida muddatidan oldin va o‘z vaqtida to‘lashni solishtiring.
Ortiqcha to‘lov miqdori va to‘lov oylarining soni bo‘yicha farqqa e’tibor bering. Bankdan qo‘shimcha to‘lov qayerga — asosiy qarz yoki foizlar hisobiga tushishini aniqlashtiring.
Qonun bo‘yicha pul avval qarzning asosiy qismini kamaytirishga yo‘naltirilishi kerak, buni shaxsan arizada yoki yozishma orqali belgilab oling.
Moliyaviy savodxonlik rejalashtirishdan boshlanadi
Muddatidan oldin yopish mumkin bo‘lgan kreditni qanday hisoblashni bilish — moliyaviy savodxonlikning muhim qismi. Bu shunchaki pul tejash usuli emas, balki shaxsiy pulni boshqarish vositasidir.
Qarzlarni to‘g‘ri yopib borish ortiqcha to‘lovlardan qutulishga, byudjetga bosimni kamaytirishga va uy sotib olish bo‘ladimi, o‘qish bo‘ladimi yoki o‘z biznesingizni boshlash bo‘ladimi — maqsadlaringizga tezroq yetishga yordam beradi.
Eng asosiysi — o‘ylab qaror qiling, variantlarni solishtiring, raqamlarni hisoblang va bankda savol berishdan uyalmang.
AVO ilovasini yuklab oling
Barcha bank xizmatlari va operatsiyalari 24/7 sizning smartfoningizda
