Ipoteka krediti qo‘lingizda to‘liq pul bo‘lmasa ham uy-joy sotib olish imkonini beradi. Bank pul ajratadi, uy-joy esa kredit to‘languncha garovda qoladi. Siz darhol uyda yashay boshlaysiz, to‘lovni esa bo‘lib-bo‘lib — odatda 5–20 yil mobaynida amalga oshirasiz.
Bugungi kunda ipoteka yanada qulay bo‘lib qoldi: foiz stavkalari pastroq, rasmiylashtirishning o‘zi osonlashdi, davlat qo‘llab-quvvatlash dasturlari bor. Bularning barchasi ko‘plab oilalarning tezroq uy olishiga yordam beryapti.
Ipoteka krediti nima va u qanday ishlaydi?
Ipoteka — bu aynan ko‘chmas mulk sotib olish uchun beriladigan uzoq muddatli kredit. Avval ariza topshirasiz, bank daromadlaringiz va siz tanlagan uyni tekshiradi. U tasdiqlagach, shartnoma tuziladi, pul sotuvchiga o‘tkaziladi, siz esa har oyda qarz va foizlarni to‘lashni boshlaysiz.
Ipoteka kreditining asosiy shartlari
Ipotekaga bir nechta omil ta’sir qiladi: foiz stavkasi, boshlang‘ich to‘lov, kredit muddati va daromadingiz. Stavka qancha ortiqcha to‘lashingizni, muddat byudjetingizga tushadigan yukni, daromad esa to‘lash qobiliyatingizni ko‘rsatadi. Boshlang‘ich to‘lov kredit miqdorini kamaytiradi.
Bundan tashqari, sug‘urta, notarius xizmatlari, davlat boji kabi qo‘shimcha xarajatlar ham bor. Odatda bu uy narxining bir necha foizini tashkil qiladi.
Birinchi to‘lovga pul yetmayaptimi?
AVO platinum kredit kartasini oching va 100 mln so‘mgacha limit oling
Ipotekani kimlar ololadi?
Bugungi kunda ipoteka turli toifadagi fuqarolarga berilyapti. Masalan, yosh oilalar, mutaxassislar, byudjet tashkiloti xodimlari va boshqalar. Eng muhimi — barqaror daromad va yaxshi kredit tarixiga ega ekanligini isbotlash.
Ba’zan banklar katta boshlang‘ich to‘lov yoki kafillar bor bo‘lsa, daromad to‘g‘risidagi ma’lumotnoma talab qilmasdan ham ipoteka berishi mumkin. Bundan tashqari, davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan dasturlar ham amalga oshirilyapti, bunda foizlarning bir qismini davlat to‘lab beradi.
Ipotekaning afzallik va kamchiliklari
Afzalliklari yaqqol ko‘rinib turadi: o‘z uyingizda yashaysiz, teng miqdorda to‘lashingiz mumkin, foiz stavkasi ko‘pincha o‘zgarmaydi.
Lekin kamchiliklari ham bor: kredit muddati qanchalik uzoq bo‘lsa, ortiqcha to‘lov shunchalik ko‘payadi. To‘lovlarni kechiktirsangiz, uyingizni olib qo‘yishlari mumkin. Daromadingiz kamayib qolsa, to‘lov qilishingiz qiyinlashib qoladi.
Xomxayolsiz uy olish sari birinchi qadam
Ipoteka — jiddiy qaror. Avvalo, byudjetingizni hisoblab chiqing va o‘zingizga qulay to‘lov miqdorini aniqlang. Keyin turli banklarning takliflarini solishtirib, mos keladigan dasturni tanlang.
Eng muhimi, nafaqat ipoteka olish, balki moliyaviy barqarorlik va kelajakka ishonchni saqlab qolgan holda uni xotirjam to‘lash.
