O'zbekistonliklar orasida podkastlar tobora ommalashib bormoqda. Buni Toshkentda maxsus podkast studiyalarining paydo bo‘lishi va mintaqada YouTube’da ushbu formatning rivojlanishidan kuzatish mumkin.
Quyida o‘z podkastingizni yozish qancha turishini, hozirda Toshkentda qanday imkoniyatlar mavjudligini va podkast yozishda nimalarni hisobga olish kerakligini ko‘rib chiqamiz.
Misol tariqasida, yaqinda boshlangan stendap komediya ijodkorlari podkasti — Comedy Buddy misolida ko‘rib chiqmoqchiman. Barcha fikrlar aynan shu misolga asoslanadi.
Podkast rejasi va g‘oyasi
Umumiy tushunchani shakllantirish uchun o‘zingiz va tomoshabinlar uchun nima bo‘layotganini anglashga yordam beradigan bir nechta nuqtalarni belgilab olish muhimdir.
Komediyachilar avvalo aniqlab olgan narsalar — podkastning g‘oyasini tanlash, maqsadli auditoriyani belgilash va podkastning maqsadini aniqlash edi. Bu holda bu quyidagicha ko‘rinish oldi:
Konsept: Toshkentdagi komediya industriyasi haqida qiziqchilarning podkasti.
Maqsadli auditoriya: rus tilida so‘zlashuvchi yangi va tajribali qiziqchilar.
Podkastning maqsadi: industriya rivojlanishini, qiziqchilarning o‘sish yo‘llarini va ularning tajribasini muhokama qilish.
Asosiy platforma — YouTube, shuningdek, podkastning qisqa parchalarini Shorts va Reels’da joylashtirish. Dasturlarning davomiyligi 1–2 soatni tashkil etadi.
Jihozlar: boshlash uchun qancha mablag‘ kerak
Ideal holatda, 3 kishilik podkast uchun sizga 3 ta kamera, 3 ta studiya mikrofoni, yozib olish qurilmasi va yoritish uskunalari to‘plami kerak bo‘ladi. Bunga 200–300 dollar sarflashni rejalashtirish lozim.
Bizning podkastimizda sinov sonini yoqaga taqiladigan oddiy mikrofonlardan foydalangan holda yozib oldik. Ularning afzalliklari — mobilligi va narxi. Toshkentdagi ijaraga berish joylarida siz bir kunlik to‘plamni 150–200 ming so‘mga olishingiz mumkin.
Sinov sonini uchta Sony Alpha kamerasida suratga oldik. Bitta kamera umumiy fonda, qolgan ikkitasi esa har bir boshlovchining o‘rta fonda suratga oldi. Bitta kamerani 200 ming so‘mga, shtativini esa 50 ming so‘mga olish mumkin.
Biz yana uchta yoritish chiroqlarini oldik, chunki podkast kechqurun suratga olinayotgan edi. Ijara uchun taxminan 500 ming so‘m to‘ladik.
Odatda, bu texnikaning asosiy minimumi bo‘lib, u bilan chiqishda yetarli sifatga erishish mumkin.
Podkast yozib olish uchun studiyani ijaraga olish
Studiya — juda foydali tanlov, u tayyorgarlik uchun sarflanadigan xarajatlar va vaqtni sezilarli darajada kamaytiradi. Yagona kamchiligi — suratga olish badiiy jihatdan bir xil bo‘lib qolishi mumkin. Sizda doimo bir xil fon, bir xil mebellar, bir xil ranglar va bezaklar bo‘ladi. Xohishingizga ko‘ra, uni o‘zgartirib, o‘zingizga xos narsalarni qo‘shishingiz mumkin, ammo buning uchun ham mablag‘ va vaqt talab etiladi.
Professional studiya yozib olish ovoz sifatini yaxshilaydi, shovqinlarni qayta ishlash haqida o‘ylash shart emas. Toshkentda studiyani ijaraga olish narxi taxminan soatiga 25 dollardan boshlanadi. Shoshilmaslik va qo‘shimcha vaqtga ega bo‘lish uchun ijara xarajatlariga kamida 2–3 soatlik yozuvni kiritib qo‘ying.
Studiyaga, odatda, texnika va yorug‘lik jihozlari kiritilgan bo‘ladi. Bularning barchasi allaqachon o‘rnatilgan va sizga moslashtirilgan holda tayyorlanadi.
Shuningdek, ba’zan qo‘shimcha xizmatlar ham taklif etiladi. Masalan, podkastingizni montaj qilish 650 ming so‘mga amalga oshirilishi mumkin. Dastlabki bosqichlarda bu yaxshi variant hisoblanadi. Unda tahrirlash, grafika va boshqa tafsilotlar bo‘lmaydi. Bunday montaj, to‘g‘rirog‘i, tezkor qoralama variant bo‘ladi.
Tahrir, montaj va grafika
Yozib olingandan so‘ng, podkast puxta ishlov berish va tahrirlashni talab etadi. Eng keng tarqalgan usul — nashrning zarur qismlarini tahrirlash va montajchi uchun vaqt belgilarini ko‘rsatish. Professional loyihalar uchun rejissyor-muharrir yollanadi, u hikoya, kadrlar, rejalar va konsepsiyaga ta’sir qiluvchi boshqa tafsilotlarni boshqaradi.
Agar sizda kichik grafika uchun mablag‘ bo‘lsa, juda yaxshi: boshida animatsion kirish, titrlar, tanaffuslar va chiqish davomida kadrda paydo bo‘ladigan boshqa tasvirlar yetarli. Bu tasvirni ancha bezaydi va podkastni jonlantiradi.
Bunday ishlarning narxi g‘oyangizga bog‘liq. Masalan, Comedy Buddy podkasti uchun biz kirish qismi uchun 200 dollarga 2D-grafikasini tayyorladik.
Yakuniy xulosa
Yaxshiroq tushunish uchun ikkita o‘rtacha hisob-kitobni misol qilib keltiraman. Birinchisi — sizga kerak bo‘lgan joyda tayyorlash uchun narxlar, ijaraga olingan uskunalar, rekvizitlar va yollangan montajchi bilan. Ikkinchisi — barcha xizmatlar kiritilgan holda studiyada podkast yozish narxi:
1. Bir sonni mustaqil ravishda tasvirga olish
Mikrofonlar (2 to‘plam) | 300 000 |
Kameralar (3 dona) | 600 000 |
Aksessuarlar (shtativlar, optika va hokazo) | 300 000 |
Yoritish jihozlari | 500 000 |
Kadr uchun rekvizitlar (ixtiyoriy) | 400 000 |
Operator | 1 200 000 |
Montajchi | 600 000 dan |
Grafika | 2 000 000 |
2. Studiyada yozish
Studiya ijarasi | 900 000 |
Kadrda rekivizitlar (ixtiyoriy) | 400 000 |
Montajchi | 650 000 |
Shovqinsiz podkast, foizsiz to'lov
45 kungacha foizsiz davrga ega AVO platinum kartasidan foydalaning
Agar o‘z podkastingizni yozishga qaror qilsangiz, men avvalo studiyadan boshlashni, so‘ngra asta-sekin uning sifatini oshirib borishni tavsiya qilaman: rekvizitlar qo‘shish, yorug‘likni o‘zgartirish, grafikalar kiritish orqali. Jarayon davomida nimalar yetishmayotganini tushunib borasiz va shu tarzda bosqichma-bosqich rivojlanasiz.
*Maqoladagi ma'lumotlar nashr etilgan vaqt uchungina amal qiladoi. AVO bank ushbu ma'lumotlar kelajakda ham xuddi shunday va dolzarb bo'lib qolishiga kafolat bermaydi. Qaror qabul qilishdan oldin eng so'nggi ma'lumotlarni tekshirishingizni maslahat beramiz.
*Maqoladagi fikr — muharrirning shaxsiy fikri bo'lib, u AVO bank pozitsiyasini ko'rsatmaydi. Bank ma'lumotlar to'g'riligi va undan foydalanish oqibatlari uchun javobgarlikni o'z zimmasiga olmaydi.
*Narxlar taxminiy va faqat nashr etilgan vaqtdagina amal qiladi
